Ook eens een Paap slachten

We treffen het deze maand. Vaak is het in November vooral heel veel grijs, en deze maand heb ik toch al een aantal keren een telescoop naar buiten kunnen trekken, of gebaald dat de weersomstandigheden het wel toestonden maar mijn fysieke gesteldheid niet. Dit weekend was er zelfs een ijzig winterse kraakheldere nacht voorspeld, zoëen die je niet aan je voorbij kunt laten gaan. Snel maakte ik een waarneemlijstje voor het Dijkgatsbos… Tot er een uitnodiging kwam: “Kom naar de Papenslagweg!”.

Jamaar… Dat is een uur en drie kwartier rijden! DGB is maar 40 minuten… Maar toen er een foto werd gestuurd van een al opgeblazen luchtmatras in een klusbunker was de keuze toch al snel gemaakt. Gezellig naar Lochem! Ook Harro zou die kant op gaan dus we spraken af voor een carpooldate op de P+R bij afslag Muiden en na een geanimeerd gesprek, ik bedoel, rit van een uur, stonden we rond 20:15 op “de Paap”. Roel, Steven en Robbert stonden al opgesteld en al gauw stonden er dus 5 telescopen keurig op een rij. Later kwamen Tom en Mark nog, dus een aardig gezelschap ondanks de winterse temperaturen.

Comic relief Oetie

Ik moet zeggen dat ik door de uitstapjes naar de (planeet-)astrofotografie een beetje roestig ben geworden met het visueel waarnemen dus ik kon weer garant staan voor de nodige comic relief. Het begon met dat ik mijn volgplatform verkeerdom had neergezet. Vervolgens stond ‘ie op het zuidelijk halfrond afgesteld. En als klap op de vuurpijl was hij net op zijn eind gelopen tegen het moment dat ik besloot te gaan imagen, maar daarover later meer.

Waarnemen!

Haaa lekker, waarnemen! Ik had een lijstje gemaakt met allemaal objecten waar ik erg enthousiast over was, maar eerst even warmdraaien op M15… Leuk om weer eens te zien, met 8,8mm nog wel een beetje fluffy sterretjes, want de spiegel was door een speciale constructie van Harro niet zo warm als wij comfortabel vinden maar wel nog een flink stuk warmer dan de ongeveer -2 die het op dat moment al was. Omdat de spiegel dan al zijn warmte afgeeft aan de omgeving krijg je erg last van lokale turbulentie en wordt het beeld minder scherp.

Dan maar eens iets dat een pluis hoort te zijn: De Helixnevel! Die heb ik toch wel een stuk mooier gezien , zelfs met UHC-filter kwam het niet verder dan een perifere blob. De zuidelijke hemel op de Papenslagweg is wel beter dan in DGB (want geen bomen) maar nog steeds niet echt goed te noemen.

Nou ja, maar even het nachtzicht opofferen voor “Goepie” (Jupiter) want de Grote Rode Vlek zou vooraan staan rond 21:00. Door de niet afgekoelde spiegel was ook Goep natuurlijk niet de showpiece die het zou moeten zijn, maar alsnog leuk om onze grote broer nog even te zien. Eigenlijk zou het Jupiterseizoen van mij wel 2x zo lang mogen zijn…

Wat meer uitdaging

Op naar het ‘echte werk’. Als eerste het Object van de Maand van Astroforum: NGC1055. Een snelle starhop (mag het nog een starhop heten?) toont een veeg boven een driehoek van sterretjes. Met 225x ook geen extra details. Ook hier vermoed ik dat ik een klein beetje roestig ben qua waarnemen, hoewel de kou ook niet helpt voor je geduld.

Op weg naar NGC1055 kwam ik al M77 tegen: een direct zichtbare, heldere pit met een ruime halo eromheen. In de halo lijkt nog een vlekje te zitten, en bij hogere vergroting komen er aanzetten tot spiraalarmen naar voren. Mijn medewaarnemers hoor ik spreken over een voorgrondsterretje maar ik had echt het idee dat het een uitgestrekter gebiedje was. Bij controle nu net in DeepSkyLog blijk ik dit vlekje de vorige keer (in 2018) ook gezien te hebben, toen maakte ik deze schets:

Sfeerfoto’s maken. Oh ja en Mars.

De kou begint nu wel echt vat op me te krijgen en sommige vingers doen oprecht zeer. Dan maar even wat sfeerfoto’s maken. Dat heen en weer lopen helpt gelukkig wel een beetje.

Op naar de volgende DSO: In mijn waarneemlijst stond zelfs een uitroeptekentje bij NGC1560 in Camelopardalis. Die leek me érg gaaf. Maar ik had niet gerekend op 1) de onopvallendheid van het sterrenbeeld Camelopardalis en 2) de toch niet heel donkere hemel. Dus na een flinke periode turen van waar-begint-en-eindigt-dit-sterrenbeeld met hulp van Tom en Harro zag ik uiteindelijk met een beetje zwabberen een 1:4 horizontaal veegje zonder details. Deze mag zeker in de herhaling in Dijkgatsbos, vooral omdat de noordelijke hemel daar best goed is.

Hierna probeerde ik nog even Mars te imagen maar daarbij sloeg Murphy weer toe. Door gehannes met mijn volgplatform en de wat stroeve bewegingen van mijn dob gaf ik het maar op na één filmpje. Heb deze foto nog wel uitgewerkt maar het kan echt nog wel beter:

Na al dat gestakker en door de kou begon ik het een klein beetje zat te worden maar omdat niemand anders aanstalten leek te maken, besloot ik nog maar gebruik te maken van die zuidelijke hemel en iets te gaan zoeken in Eridanus. Maar man man man wat is dat ook een lastig sterrenbeeld om te herkennen. 10 jaar waarneemervaring en er zijn dus nog steeds (of alweer?) sterrenbeelden waar ik kop noch staart aan kan vinden. Enfin het is ook eigenlijk wel mooi geweest, het ijs zit zelfs op mijn atlas en mijn drinken is bevroren, dus we houden er toch maar mee op.

Na een dolle rit achter Robbert aan komen we rond 0:30 bij Roel thuis aan voor de derde helft en correctie van het niveau. Rond 2:30 duiken we op de matjes, na een zeer geslaagde avond/nacht.

Rest mij nog om Roel en Maayke (en Pim) te bedanken voor de gastvrijheid en weer een avond die me lang zal bijblijven 🙂 En Puk voor het warmhouden tijdens de nacht.

Het verslag van Roel over deze avond staat hiero.