Telescoopkiezer voor mensen met haast

Ok dus je wil een telescoop kopen. En je wil geen troep natuurlijk. Deze pagina zal je naar een goede telescoop voor jouw situatie verwijzen met behulp van een aantal korte vragen. Daarbij ga ik behoorlijk kort door de bocht, en leg ik niet teveel uit want we willen het wel overzichtelijk houden.

Ook laat ik het budget in het midden en verwijs ik naar de minimaal goed bruikbare set-up voor een bepaalde wens. Er zijn wel budget-opties, maar dan heb je niet zo heel veel keus en ze zijn niet geschikt voor astrofotografie. Nog een kleine caveat: er bestaat geen telescoop die goed is in alles. Je zult dus een keuze moeten maken welke richting je op wilt.

Ok, daar gaat ‘ie:

Klik op de link die het best jouw situatie omschrijft. Zo simpel is het. Je kunt natuurlijk ook het hele verhaal lezen 😉

• Wil je sterrenkijken of starten met astrofotografie?
  • Visueel waarnemen: Handmatig of computergestuurd?
    • In geval van handmatig: Moet het compact zijn?
    • Budget-opties
  • Fotografie: Maan en planeten of deep-sky

Een telescoop om mee te kijken

Als je alleen sterrenkijken, dus visueel wilt waarnemen en geen behoefte hebt aan astrofotografie, is de vraag vooral: Wil je zelf objecten zoeken met een atlas, of wil je een GoTo (computergestuurde) telescoop? Een GoTo kan handiger zijn om sneller meer objecten te bekijken, maar vergis je niet: Het is niet zo dat je niks zelf hoeft te doen of te leren met zo’n systeem. Daarnaast kun je het geld dat je in de GoTo steekt niet in de optiek (waar je doorheen kijkt) steken.

Zelf zoeken

In tegenstelling tot wat veel mensen denken gebruik je een telescoop vooral om zoveel mogelijk licht te verzamelen en niet om zoveel mogelijk te vergroten. Hoe groter de opening van de telescoop, hoe meer licht er dus uiteindelijk in je oog terechtkomt, en hoe beter je lichtzwakke objecten en subtiele details ziet.

In dat geval geeft een dobson vaak de meeste waar voor je geld.
Zoals deze 8″ van skywatcher, of de onvolprezen 13cm Heritage. Ga voor de grootste opening die je betalen kunt. Orion Optics en GSO zijn ook prima merken.

Je zoekt dan de objecten met een atlas, zoals de Pocket Sky Atlas, of een app zoals Skysafari.

Dit soort telescopen zijn ook regelmatig tweedehands te koop voor onder de 300 euro. Kijk daarvoor op Marktplaats of te-les-koop.nl. Daar zitten dan vaak geen oculairs bij dus die moet je dan nog apart kopen.

Da’s groot!

Veel mensen schrikken als ze zien hoe groot een dobson is. Een standaard 8″ dobson is zo’n 1,50 hoog! Als je niet zoveel kunt tillen of niet veel ruimte hebt, of de boel op de fiets moet verplaatsen of zoiets, is de eerder genoemde Heritage of een 127 mm Maksutov bijvoorbeeld op een AZ4 een betere keus.

Maar vooral als je slecht ter been bent, zou ik toch naar een fysieke winkel gaan om de boel van dichtbij te inspecteren! Het is even wat gedoe (want ook reizen met een beperking is ook geen sinecure), maar je zult jezelf dankbaar zijn. Je hebt Ganymedes in Amstelveen en Robtics in Leidschendam. In Hasselt, België zit Astromarket, tegenwoordig astroshop.

GoTo

Een telescoop met GoTo zoekt de objecten voor je op. Dit betekent niet dat je zelf helemaal niets hoeft te doen (je moet hem wel uitlijnen) maar uiteindelijk zou je sneller, meer objecten moeten kunnen bekijken op een avond.

Ik gebruik zelf geen GoTo, maar ik ken mensen die erbij zweren. Het is dus een persoonlijke keuze. Een voorbeeld is deze skywatcher (die je met je telefoon kunt besturen) of deze meade (die iets groter is).

Budget

Mocht je deze prijzen allemaal veel te hoog vinden en (heel verstandig!) eerst maar eens willen kijken of astronomie als hobby je bevalt, dan zijn er een paar opties:

Een 13cm Heritage is een heel goede “uitprobeertelescoop” om te kijken of sterrenkijken je wel ligt. Meestal worden deze gekocht om uit te proberen (en koopt men daarna een grotere telescoop) of voor kinderen. Je kunt ook de 10cm nemen maar als het even kan, is de 13cm toch beter.

Soms vind je op Marktplaats nog wel eens een mooie 70mm Skylux telescoop. Deze werden in het verleden door Lidl verkocht en waren best goede waar voor je geld. Tweedehands zou je er zo’n 50-70 euro voor kwijt moeten zijn. Als je deze upgradet met een betere zoeker en betere oculairs, heb je een mooie budgetscoop. Maar let op: De latere edities hebben een minder stevige montering.

Je kunt ook op te-les-koop.nl kijken, een speciale site voor verkoop van tweedehands telescopen. Voor een beginner is de site niet heel toegankelijk, maar je zult er in ieder geval geen speelgoedtelescopen vinden en als je één van de hier genoemde telescopen daar kan vinden ben je natuurlijk spekkoper.

Een telescoop om mee te fotograferen

Planeten en maan of deep-sky? Dit is voor fotografie een belangrijk onderscheid, want het zijn twee totaal verschillende takken van sport. En laat ik het maar meteen gezegd hebben: astrofotografie is doorgaans geen goedkoop geintje.

Planeten en maan

Een mooie set om hiermee te starten is een 127mm Maksutov op een eq3-2. Daar moeten dan nog volgmotoren en bijvoorbeeld een planeetcamera zoals deze bij. Hiermee kun je leuke foto’s maken van Jupiter, Saturnus, Mars, Venus en de maan. Ik ga er hierbij dan wel even vanuit dat je al een laptop hebt.

Let wel op: Op het moment van schrijven van dit stuk (begin 2019) staan de meeste planeten dichtbij de zon en als ze straks weer tevoorschijn komen, is dat in de zomerschemering en staan ze laag. Dat zijn allemaal suboptimale omstandigheen.

Deep-sky

Deep-sky astrofotografie kun je al starten met een DSLR op een statief, en dan een beetje leren spelen met deepskystacker. Voordeel: Je leert de hemel en het stacken en bewerken kennen en daarmee verlaag je de leercurve als je straks een telescoop of montering koopt.

Hierna wordt de keuze of je een compacte (maar enigszins beperkte) setup wil voor wat minder geld, of doorspaart voor een stevige montering waarmee je met bijvoorbeeld een 80mm telescoop en eventueel guiding de sterren van de hemel fotografeert. Je zou dan ook eerst de montering kunnen kopen voor gebruik met DSLR en na verloop van tijd pas een telescoop.

Nota Bene:

Astrofotografie kent een behoorlijk steile leercurve, en er komt veel bij kijken. Verwacht niet dat je er een smak geld tegenaan kan gooien en dan meteen Hubble foto’s produceert.

Een goede manier om je kennis op een natuurlijke manier vergaren, is door je aan te sluiten bij een online community zoals Astroforum of Starry-night. Extra added voordeel: Het is nog gezellig ook.

Als je een telescoop bestelt bij Astromarket via een linkje op deze pagina steun je dit blog, via hun affiliate programma. Dit heeft geen invloed gehad op de telescopen die ik aanraad (en hun prijzen en hun service zijn erg goed).