4 december ’16. Nog eeeeen keertje dan….

Het kan niet op deze nieuwe maan periode. Het zou zomaar kunnen dat ik nog nooit zoveel heb waargenomen in zo’n korte tijd, en dat in de herfst. Zondagavond 4 december was het dus weer raak: Kraak in het Dijkgatsbos. Het zou wel koud zijn maar daar kun je je (redelijk) tegen wapenen. Daartegenover staat dat de herfst plaats maakt voor de wintersterrenbeelden en we kunnen genieten van zowel snoepjes in Pegasus en zijn vriendjes, en ook Orion en co.

Ik ging op tijd op weg, en onderweg kregen we nog een bericht van ArnoM dat hij op de radio te horen zou zijn bij de top 4000 van Radio 10. Bij aankomst in het bos bleek dat het ieder moment langs zou kunnen komen. Goeie timing! Ik kon net meegenieten van het telefoongesprek tussen hem en de dj. Coolio, een radio-ster in ons midden!

De opkomst was best hoog, Hans Weijers, Arno-Mark en Henk waren er al, en terwijl ik mijn telescoop opstelde kwamen ook Janbstar, Roeland, Martijn en Rem nog aanrijden. Het was nog even gedoe om wie waar ging staan maar uiteindelijk ben ik gaan staan op de plek die ik va tevoren had aangegeven. Ik had die middag de hoofdspiegel gepoetst en ook de schroeven van mijn zoekervoetje beter vastgezet dus alles liep weer redelijk op rolletjes.

Het eerste object dat ik opzocht was het object van de maand, M34. Zaterdag had ik dit cluster nog op het balkon bekeken, ook met de 12”, maar nu, in het bos, is hij natuurlijk een stuk leuker. De heldere ring met H-tje erin steken nu af tegen niet een lichtgrijze achtergrond, maar een weelde aan achtergrondsterretjes. NGC891, er vlakbij, moet dan natuurlijk ook. Een best wel helder, groot stelsel en ik zie zowaar de stofband, bij 136x vergroting.

Na mijn vorige Dijkgatsbos-avontuur heb ik me wat meer verdiept in Arp’s en van DeepSkyLog een mooie lijst gedownload met de 80 helderste arp-stelsels. Volgens DSL zijn een groot gedeelte hiervan binnen het bereik van mijn LightBridge, dus ik had mijn waarneemlijst hier op afgestemd. Tot mijn grote verbazing bleek ook stadsstelsel NGC 1023 een ARP te zijn, met een diffuus wolkje aan 1 kant. Ik probeer dit dus waar te nemen met handdoek en 224x vergroot, maar ik zie het niet heel duidelijk. Wel wordt het stelsel 2x zo groot bij perifeer kijken. Aan de oostkant zit een voorgrondsterretje en aan de westkant is het wat ronder afgetekend.

In Pegasus staat Arp 13, oftewel NGC7448, een komma-achtig stelseltje volgens mijn aantekeningen. Ik doe mijn stinkende best om de kommavorm erin te ontwaren, en meen een uitloper naar noordwestkant te zien, maar weet het niet zeker. Wel zie ik een sterretje (?) aan noordwestzijde en een boogje aan de zuidoostzijde. Achteraf vergelijkend met schetsen op DeepSkyLog denk ik dat het niet klopt: Het sterretje zal wel het Arp-kenmerk zijn, en de uitloper en het boogje zal wel tussen mijn oren gezeten hebben. Oh well, volgende keer weer.

In Cepheus staat ook een leuk stel van 2 Arp’s, waarvan bij de ene sowieso niets te zien zou moeten zijn van het Arp-kenmerk maar de andere is op de foto’s een prachtig spinspiraal met verhelderingen in de armen Ze staan vlakbij Polaris, grappig om daar eens vandaan te starhoppen. Al snel heb ik ze in beeld, samen met een “dubbelster” van een helder en een zwak component. De stelsels zijn ook verschillend van helderheid, rechtsboven de heldere ster staat een enorm diffuus, rond geval, en er rechtboven een wat minder zwakke. Ik probeer Arp-kenmerken te zien maar spot ze niet. Toch een leuk stel.

Het is Echt Heel Koud en ik doe een poging om mijn avond wat te verlengen door met een warme kruik aan mijn voeten even in de auto te gaan zitten. En dan zit je daar, in een berijpte auto, je ziet of hoort niets van wat er buiten gebeurt… En dan blijven zitten: Moeilijk joh!

Na een paar minuten ben ik het dan ook wel weer zat en ik kom weer naar buiten.  Zal ik een poging doen om de paardenkopnevel te zien? Hmmm toch nog wel erg veel takken ervoor. Jammer. Dan maar op zoek naar NGC206, die heb ik in Grandpré wel eens waargenomen maar toen was ik niet zo zeker van mijn zaak. Leuk om eens opnieuw te zoeken dus. Ik had speciaal voor de gelegenheid het boek van Harrington meegenomen. M31 is makkelijk met het blote oog te zien dus echt starhoppen is niet nodig. Het valt me echter wel erg tegen hoeveel ervan te zien is, en dat klopt ook want de vangspiegel blijkt volledig bedekt te zijn onder een laagje ijs. Ik zet de dauwverwarming nog wat hoger en doe een rondje maar bij terugkomst is er niets veranderd. Gelukkig blijkt Remko een föhn bij zich te hebben. Hoezee, binnen een paar minuten de spiegel weer bruikbaar en poging twee. NGC 206 maakt een driehoek met M 110 en de kern van M31 en al gauw heb ik hem in beeld staan. Nog best een flinke blob!

Ik had ook NGC1514 op mijn waarneemlijst staan maar na een tijdje zoeken en priegelen met beslaande filters en oculairs besluit ik dat ik hier geen zin in heb. Volgende keer dus. Kbai, ik ga wel de Meropenevel proberen. En die is heel gemakkelijk te zien! Als ik Merope zelf net even uit beeld zet met de 11mm zie ik een langwerpige gloed diagonaal door het beeld lopen. Check!

Ondertussen is Orion achter de boom vandaan gekomen en kan ik een poging doen om de paardekopnevel te bekijken. Ik begin hieraan met 24mm en UHC en zie sowieso de vlamnevel, maar om me heen wordt er geprotesteerd dat de paardenkop daar ECHT NIET MEE gaat lukken en dat ik ECHT een H-beta filter nodig heb. Okeu, ik leen van Hans zijn 17mm Nagler en het H-beta filter van Willem, en al snel valt de lemmet-nevel (aldus Jan) direct te zien. Met enig geduld zie ik ook het inhammetje rechts in de nevel. Yehhhh, oetie is blij!

Willem is al aan het opruimen en ook Hans maakt aanstalten om naar huis te gaan maar ze zijn allebei nog even bezig en ik maak snel een schetsje. Nadat beide vertrokken zijn, probeer ik het (lekker puh!) toch nog een keer met de 24mm en het UHC-filter. En jawel hoor, minder duidelijk maar toch onmiskenbaar daar: een inham in het lemmet.

Dit object heb ik al een aantal keer geprobeerd te zien maar nu toch echt in de pocket. Geen twijfel mogelijk. Ook van de meropenevel en NGC206 was ik bij eerdere waarnemingen niet 100% zeker van mijn zaak maar nu wel. Wat een heerlijk gevoel geeft dat!

Hierna bekijk ik de Orionnevel maar eigenlijk valt die een beetje tegen. Ik heb hem wel eens beter gezien. Bij Harro kijk ik nog even mee naar IC410 en IC405, IC410 een weelde aan sterren en nevels en IC405 een subtiele gloed, vooral zichtbaar onder de helderste ster.

Het is ondertussen na middernacht en een mooie tijd om eens op huis aan te gaan. Morgen weer werken, immers. Dus snel gooi ik mijn spullen in de achterbak, neem afscheid van de overgebleven helden en rijd terug naar huis. Wat een geluk toch, om zo’n grote groep fanatiekelingen te hebben om samen mee te kunnen waarnemen 🙂