Het grote vergelijkend warenonderzoek
Zondag jongstleden was het dan zover: ik kon mijn ‘nieuwe’ GSO 8″ dobson ophalen in Apeldoorn. Na een avontuurlijke roadtrip van lik-me-vesje aldaar aangekomen was er weinig waarop ik ‘m kon testen, en was de verkoper (die er verstand van zou moeten hebben, zou ik denken) niet beschikbaar. Het was midden op de dag natuurlijk en er was niet heel veel te vinden waarop ik ‘m kon testen. Nou, dan maar een beetje klooien met de bomen maar die waren bij lange na niet ver genoeg golfden door het beeld, het beestje was natuurlijk ook totaal niet goed afgekoeld. Zo goed en zo kwaad als mogelijk heb ik ‘m toch even goed bekeken (waarbij ik vast overkwam alsof ik wel wist wat ik deed) en maar in de auto geladen.
Achteraf bleek dat de vorige eigenaar de telescoop een maand eerder op marktplaats had gekocht, en aan zijn posts op astroforum te zien heeft hij er niet heel veel mee geoefend. Hij heeft nu een volautomatisch kanon gekocht. Tsja, kan ook.
Goed, het wachten was dus op helder weer. Gelukkig was dat het gisteren, en hoewel het volle maan was (nou ja, bijna), toch maar meteen bij thuiskomst de telescoop buiten gezet, zodat hij kon afkoelen tijdens het eten. Tijdens het eten besloten toch ook de SkyWatcher buiten te zetten om te kijken of ik nou veel verschil zie. Voor deep sky was het te licht maar Jupie stond op een prima plaats voor mijn balkon dus allereerst daar de GSO maar eens op gericht.
Nou ja, het kostte eerst even moeite om de zoeker met het oculair uit te lijnen. Maar eenmaal gelukt, stond hij er toch prachtig op. Ik had al speciaal van tevoren uitgezocht hoe laat de GRS zou “overvliegen” maar die leek wel een uur te vroeg. Of ik ben gek natuurlijk, maar ik zou echt zweren dat ik rechtsboven (dat is voor de niet-kijkers linksonder) een gat in de band zag verschijnen. Verder zag ik een stuk beter de dunnere banden boven en onder de dikke banden en zelfs wat detail dáárin. Of maak ik dat mezelf alleen maar wijs?
Toen maar eens kijken of ik verschil zag, dus zelfde (10mm) oculair in kleinere dob. Het valt me meteen op dat de SkyWatcher een heel stuk stroever beweegt. Ik had de GSO al wat steviger vastgedraaid maar nog steeds had hij nog wel last van de wind. In ieder geval, weer weet ik niet of ik het mezelf nu wijs maak of dat het echt zo is, maar ik had wel het idee dat Jupie wat meer het beeld uitknalde in de GSO. Wel viel het me op dat ik nu ook meer detail zag in de SkyWatcher. Of dat kwam door de seeing (ik heb geen idee hoe ik dat zo met het blote oog moet beoordelen) of doordat ik nu dingen al had gezien door de GSO, ik heb geen idee… In ieder geval kan ik me niet herinneren ooit zoveel detail op Jupiter gezien te hebben als gisteravond. En de GRS dus! Geloof ik…
Hierna een beetje gerommeld met oculairen. Bij de GSO zaten een 25mm en een 10mm oculair (waarvan de 10mm een Kellner is en die zouden ‘minder’ zijn), bij de SkyWatcher zaten twee plössls. Het viel me op dat de 10mm plössl een stuk geler beeld gaf. Ik had ook het idee dat de KE scherper beeld gaf aan de randen van het oculair maar dat kan ook zelfbedrog zijn, ik heb namelijk op wikipedia een plaatje gezien van dat het licht aan de zijkanten van de lenzen wordt gebogen, niet eens gelezen wat er verder bij stond maar volgens mij kan ik mezelf heel goed voor de gek houden 🙂 Ik ben overigens wel vrij zeker van het feit dat ik scherper zie (en in sommige gevallen meer detail) op het moment dat ik aan het schuiven ben met de GSO.
Ik vond het moeilijk om een duidelijke winnaar aan te geven, dus ben vandaag nog maar een eindje verder gaan vergelijken. Als allereerst wilde ik echter even kijken of ik PAN-STARRS nog kon vinden. Weer tijdens het eten al met de verrekijker naar buiten turen, en uiteindelijk maar gelijk na het eten naar buiten gegaan met de verrekijker. De deelnemers voor het vergelijkend warenonderzoek stonden er ook al, maar moesten nog eventjes wachten. Het was verrekte lastig om de komeet te vinden. De eerste keer was de maan bijzonder behulpzaam maar die stond er nu niet zo dichtbij. Bovendien was het een week (2?) later, dus was hij nu wel een stukje verder verschoven. Maar goed, met een beetje geduld en het kaartje van hemel.waarnemen.com hieronder heb ik ‘m uiteindelijk toch nog gevonden!
Nadat ik ‘m met de verrekijker had gevonden, wat in eerste instantie een beetje twijfelachtig was, de SkyWatcher op zijn tafeltje gezet (zo heb ik tot dusverre steeds waargenomen, staand met de telescoop op een goedkoop Ikea tafeltje) en met de zoeker al gauw gevonden. And there was much rejoice! Gauw oculair in de scoop (zover was ik nog niet) en checken met die hap. Hij was beduidend minder fel dan de vorige keren, dat wel.
Dit ook nog geprobeerd met de GSO, nu ik de komeet eenmaal gevonden had was het niet zo moeilijk om ‘m weer terug te vinden. Het leek me in ieder geval wel alsof ik al meer zag in deze zoeker (die is ook bijna 2x zo groot) en door het oculair zag ik ‘m nog wat beter, vooral als ik de telescoop een klein beetje heen en weer bewoog zag ik een veel grotere staart dan ik eerder gezien had.
Hierna de telescopen naast elkaar opgezet, en even een action shot gemaakt voor het nageslacht. Let niet op de rommel erachter, we moesten het balkon zoveel mogelijk vrij maken omdat er morgen schilders komen. Dus alles staat een beetje bij elkaar geschoven.
Vervolgens door naar de Orionnevel, die had ik gister wel even bekeken maar dat stelde toen niet zoveel voor, omdat de maan er zo dichtbij stond. Nu leek de maan wat minder last te veroorzaken en heb het net even gechecked, en die kwam vandaag ook later op idd. Nog steeds was het wel behoorlijk licht dus echt zo spectaculair als 2 weken geleden werd het niet maar alsnog best leuk. Voor het eerst dat ik 4 sterretjes in het trapezium waarnam en weer, door wat bewegen met de scoop leek de nevel wel meer op te vallen. Toen ik de oculair in de SkyWatcher deed (natuurlijk zo eerlijk mogelijk testen :P), vond ik het daar inderdaad minder uit het beeld knallen. Een paar keer heen en weer geswitched en ik denk toch echt dat ik a) feller beeld heb in de GSO en b) het lijkt allemaal groter???
Orion ging al gauw te laag staan dus terug naar Jupie. Hier leek het wel alsof er een zwart vlekje linksonderin zat en naar links bewoog maar na een tijdje turen bleek dat de vier maantjes gewoon om ‘m heen stonden dus het zal geen maanovergang geweest zijn. Wat dan wel? Geen idee. In ieder geval was het weer een bloedmooi gezicht en dacht ik ook hier te zien dat alles groter was door de GSO. Maar da ken helemaal niet want de vergroting is de brandpuntsafstand van je telescoop gedeeld door de brandpuntsafstand van je oculair en ze zijn even lang. Dus dat is nog wel een interessante…
Nog geprobeerd met dezelfde 10mm oculair de twee telescopen te vergelijken en het vlekje was minder duidelijk op de 6″ en ik zag ook überhaupt minder detail dan gisteren, maar misschien is dat gewoon mijn verwachtingspatroon dat een beetje hooggespannen was na de details die ik er gisteren in zag, in combinatie natuurlijk met de mooie foto’s van ruimtetelscopen.
Een conclusie dan. Volgens mij is de belangrijkste conclusie dat ik heel goed ben in mezelf voor de gek houden 🙂 Wat ik denk te zien is dat het beeld feller uit het oculair knalt door de GSO, en dat alles net even wat groter is. Verder zie ik meer kleur door de 10mm plössl, maar of dat een fout is van de plössl of van de Kellner, geen idee. Daarnaast moet ik echt wat doen aan de wel heel erg losse azimutale montering en heb ik helaas wéér het schroefje van de zoeker gemold bij het naar binnen slepen.
